2023 წლის 15 ნოემბრიდან საქართველოს მთავრობის №440 დადგენილების შესაბამისად განხორციელებული ცვლილებები მშობიარობის და საკეისრო კვეთის ანაზღაურებასთან დაკავშირებით მისასალმებელი და წინგადადგმულ ნაბიჯია. დადგენილი იქნა მშობიარობის და საკეისრო კვეთის ერთიანი ტარიფი 1221,92ლ-ის ოდენობით ყოველგვარი თანაგადახდის გარეშე.
როგორც გაცხადებული იქნა, ტარიფი მოიცავს მედიკამენტების, კვების, გაუტკივარების ხარჯებს, ასევე აყვანილი ექიმის ანაზღაურებას.
აღნიშნულმა გადაწყვეტილებამ უამრავი კითხვა წარმოშვა ორსულებსა და მათ ახლობლებში აყვანილი ექიმის ანაზღაურებასთან დაკავშირებით. ჯამრთელობის დაცვის სამინისტროსთან გამართული კონსულტაციების შედეგად საქართველოს მეან-გინეკოლოგთა ასოციაცია განმარტავს, რომ დადგენილი ტარიფი მოიცავს არა აყვანილი (პერსონალური ) ექიმის, არამედ მორიგე სამედიცინო პერსონალის ანაზღაურებას .
იმედი გვაქვს, რომ მიღებული გადაწყვეტილება მნიშვნელოვან წვლილს შეიტანს ქვეყნის რეპროდუქციული განვითარების საქმეში.
პირველი სამედიცინო ცენტრი (ყოფილი პირველი სამშობიარო - მის.დადიანის ქ.255) გთავაზობთ სრულფასოვან სერვისს კომფორტულ 2 ადგილიან პალატებში.
გისურვებთ ბედნიერ დედობას !
read more...
პირველადი საკეისრო კვეთის შემცირების რეკომენდაციები
საქართველოში საკეისრო კვეთის შემთხვევების რიცხვმა მნიშვნელოვნად მოიმატა. ბოლო ათწლეულის განმავლობაში მათი რაოდენობა სამჯერ და მეტად გაიზარდა - 2000 წელს შეადგენდა 9.3%-ს, ხოლო 2015 წელს _ 41,6%-ს. თუმცა საზოგადოების, (მომავალი) კლიენტებისა და ჯანდაცვის სპეციალისტების მხრივ ამ პრობლემით დაინტერესება ნაკლები იყო 2015 წლამდე, როდესაც საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობის და სოციალური უზრულვრნყოფის სამინისტრომ გამოაცხადა პერინატალური სმსახურის რეგიონალიზაციის გეგმა, მათ შორის საკეისრო კვეთის, განსაკუთრებულად პირველადი, შემცირების გზები.
2012 წელს სმგა ჩაატარა მასშტაბური კვლევა საქართველოში საკეისრო კვეთების მაღალი მაჩვენებლის მიზეზების დასადგენთ.
კვლევის მიზანი იყო იმ ფაქტორების დადგენა, რომლებმაც ქვეყანაში საკეისრო კვეთის გახშირება გამოიწვია, კლიენტებისა და პროვაიდერების ამ საკითხისადმი დამოკიდებულების გარკვევა. კვლევას არ შესწავლია, არსებობდა თუ არა სამედიცინო ჩვენება ინდივიდუალური საკეისრო კვეთისათვის. ამიტომ იგი არ აპირებს იმის გარკვევას, დამოკიდებულია თუ არა ეს გახშირება სამედიცინო პირობებზე, რომლებიც საკეისრო კვეთას განაპირობებს. შევისწავლეთ საკეისრო კვეთის განმსაზღვრელი ფაქტორები - მოთხოვნა და მიწოდება, რომლებიც საფუძვლად უდევს გამოკვეთილი სამედიცინო აუცილებლობის გარეშე ჩატარებულ საკეისრო ოპერაციებს.
ბებიაქალებისა და მეან/გინეკოლოგების თანახმად, საკეისრო კვეთის ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი კლიენტების გახშირებული მოთხოვნაა. ორსული ქალების უმეტესობა და იმ ქალების დიდი ნაწილი, რომლებმაც საკეისრო კვეთა გაიკეთეს, უპირატესობას ფიზიოლოგიურ (“ნორმალურ”) მშობიარობას ანიჭებენ, თუმცა, მეორეს მხრივ, ქალების საკმაო რაოდენობა ქირურგიულ მშობიარობას ირჩევს, ან აღნიშნავს, რომ საკეისრო კვეთა მათი თხოვნით გაკეთდა მაშინაც კი, როდესაც არ არსებობდა სამედიცინო ჩვენება. კვლევის მონაცემებმა გვიჩვენა, რომ ორსულების მიერ საკეისრო კვეთის სასარგებლოდ გაკეთებულ არჩევანს ინფორმაციის ნაკლებობა და მშობიარობისა და ტკივილების მიმართ ძლიერი შიში განაპირობებს.
ჯანდაცვის დაფინანსების საკითხები პირდაპირ გავლენას ახდენს სამედიცინო პრაქტიკაზე. ფინანსური საკითხი უდავოდ შეიძლება ჩაითვალოს საქართველოში საკეისრო კვეთის მაღალი მაჩვენებლის განმსაზღვრელ ფაქტორად.
ერთ-ერთი მონაცემი, რომელიც ღრმა შესწავლას საჭიროებს, არის ტკივილის მართვა ფიზიოლოგიური მშობიარობის დროს და ანესთეზია საკეისრო კვეთის დროს. ამ უკანასკლენთან დაკავშირებით, პროვაიდერები უპირატესობას ენდოტრაქეულ ანესთეზიას ანიჭებენ რეგიონალურის (სპინალური) ნაცვლად, რომელიც ჯანმრთელობის დაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის მიერ არის რეკომენდებული. ფიზიოლოგიური მშობიარობის დროს ტკივილის მართვის მეთოდებზე ინფორმაციის და, შესაძლოა, ასეთი მეთოდების ხელმისაწვდომობის ნაკლებობა ასევე შეიძლება განსაზღვრავდეს ქალების მიერ საკეისრო კვეთის მოთხოვნას. კვლევას არ დაუდგენია, რომ ორსული ქალების დიდი ნაწილი საკეისრო კვეთას ფიზიოლოგიურ მშობიარობასთან შედარებით ნაკლებად მტკივნეულად მიიჩნევს და რომ ტკივილების შიში გონივრული არგუმენტია საკეისრო კვეთის გასაკეთებლად. ბებიაქალებმა აღნიშნეს, რომ ბევრ ქალს ამ ოპერაციისაკენ ტკივილების შიში უბიძგებდა. თუმცა ამ პრაქტიკის აღმოფხვრა შეიძლება, თუ ხელმისაწვდომი გახდება ინფორმაცია მშობიარობის დროს ტკივილის მართვის მეთოდებზე (როგორიცაა ეპიდურული ანესთეზია). ტკივილის მართვის მეთოდების ხელმისაწვდომობის გაუმჯობესება დადებითად იმოქმედებს ქალების გადაწყვეტილებაზე და ისინი უპირატესობას “ბუნებრივ” მშობიარობას მიანიჭებენ. მეორეს მხრივ, ამ მეთოდებისათვის სპეციალური უნარ-ჩვევები/მომზადებაა საჭირო.
ბებიაქალები აღნიშნავენ, რომ ინფორმაციის ნაკლებობა პერინატალური ზრუნვის სერიოზული ნაკლია. მათი აზრით, უკეთ გათვითცნობიერებული კლიენტები გაცილებით ნაკლებ სტრესს განიცდიან მშობიარობამდე და მშობიარობის პროცესში, რაც ამცირებს სამედიცინო ჩარევის საჭიროებას და, აქედან გმომდინარე, ცუდი ნეონატალური ან დედასთან დაკავშირებული შედეგების რისკს. ანტენატალური პერიოდი უფრო მეტს უნდა მოიცავდეს, ვიდრე უბრალოდ სამედიცინო შემოწმებას, რათა ქალმა და მისმა მშობლებმა შეძლონ მშობიარობისა და მშობლის როლისათვის მომზადება. ბებიაქალის როლი ანტენატალურ პერიოდში შეზღუდულია ან, ხშირ შემთხვევაში, პრაქტიკულად არ არსებობს. ეს ქალთა საკონსულტაციო ცენტრის და ამ ცენტრში მომუშავე მეან/გინეკოლოგების კომპეტენცია გახდა. ბებიაქალები საუბრობენ ორსულების მშობიარობისათვის უკეთ მომზადების აუცილებლობაზე. ამის მიღწევის ერთ-ერთი საშუალებაა მშობელთა სკოლა. კვლევის შედეგებმა გამოავლინა ბებიაქალების ინტერესი გაიფართოონ სამუშაოს მოცულობა ანტენატალური და პოსტნატალური მოვლის კუთხით. Gგარკვეულწილად, მათ ის მეან/გინეკოლოგებიც უჭერენ მხარს, რომლებიც ბებიაქალების როლს უფრო ფართოდ მოიაზრებენ. მაგრამ ასეთი ჯგუფი ჯერ ძალიან მცირერიცხოვანია.
თითქმის ყველა მეან/გინეკოლოგმა იცის, რომ საქართველოში საკეისრო კვეთის მაჩვენებელი გაიზარდა, მაგრამ ყველა მათგანი არ მიიჩნევს ამას საგანგაშოდ. ხოლო მათ, ვინც მიიჩნევს, უკეთესად ესმით საერთაშორისო რეკომენდაციების მნიშვნელობა და, გარდა ამისა, ისინი მუშაობენ ისეთ დაწესებულებებში, სადაც საკეისრო კვეთის მაჩვენებელი დაბალია. მეან/გინეკოლოგების თანახმად, ამ ტენდენციის მთავარი მიზეზი კლიენტების მხრიდან მზარდი მოთხოვნაა. ისინი კი უარს ვერ ამბობენ კლიენტისა და შემოსავალის დაკარგვის შიშით. ეროვნული გაიდლაინები და პროტოკოლები არ არსებობს, საყოველთაოდ მიღებულ (გამოცდილებაზე დაფუძნებულ) სტანდარტებს არ იცნობენ. ენჯით-წინმდებარეობის შემთხვევათა უმრავლესობა საკეისრო კვეთით მთავრდება. ასევე მრავალნაყოფიანი ორსულობის შემთხვევების დიდი ნაწილი საკეისრო კვეთის სამედიცინო ჩვენებად ითვლება. აუცილებელია ეროვნული რეგულაციის მექანიზმის შემუშავება. კვლევამ გვიჩვენა, რომ დაწესებულებებმა, რომლებმაც საკეისრო კვეთის მაჩვენებლის შესამცირებელი ზომები მიიღეს იზოლირებულად, მიზანს ვერ მიაღწიეს, რადგან ამ მიზნის განხორციელებლად აუცილებელია.
დასკვნები
საქართველოში საკეისრო კვეთის მაღალი მაჩვენებლის მიზეზები მრავალგვარია:
(ა) ქალების გაუთვითცნობიერებულობა ორსულობისა და ბუნებრივი გზით მშობიარობის შესახებ; ასევე ტკივილების და იმის შიში, რომ შესაძლოა რაღაც ცუდად წარიმართოს.
(ბ) პროვაიდერებს არ გააჩნიათ საჭირო ტექნიკური ცოდნა და უნარ-ჩვევები, არასაკმარისად იცავენ პროფესიულ სტანდარტებს და ზოგ შემთხვევაში ქირურგიულ ჩარევას ფინანსური დაინტერესების გამო მიმართავენ.
დღეისათვის არ არის ცნობილი ყველა ზემოჩამოთვლილი ფაქტორის ზუსტი გავლენა. ამის დასადგენად უფრო სიღრმისეული კვლევა და/ან სხვადასხვა ტიპის კვლევები იქნება საჭირო. მაინც შეიძლება რამდენიმე მნიშვნელოვანი დასკვნის გაკეთება კვლევის კონკრეტულ მიზნებთან დაკავშირებით.
საკეისრო კვეთის მაღალი მაჩვენებელი პირველი მშობიარობის დროს ფიქსირდება (55%, ხოლო, განმეორებითი მშობიარობის შემთხვევაში - 45%). შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოებაში საკეისრო კვეთის პროცენტული მაჩვენებელი საშუალო ეროვნულ მაჩვენებელზე საკმაოდ დაბალია (18%); ეს მაჩვენებელი უფრო მაღალია კერძო დაწესებულებებში (40%) და სააქციო საზოგადოებებში (35%).
• სხვადასხვა დაწესებულებაში მაჩვენებლები საკმაოდ განსხვავებულია. ზოგან საკეისრო კვეთის პროცენტული მაჩვენებელი 50%-ს აღემატება.
• საკეისრო კვეთების დაახლოებით 50% წინასწარ არის დაგეგმილი . მეორე ნახევარი გადაუდებელ შემთხვევაში გაკეთდა თანაფარადობა დაგეგმილ და გადაუდებელ საკეისრო კვეთებს შორის თანაბარია და დროის მიხედვით შედარებით სტაბილური.
• გაიზარდა დაგეგმილი საკეისრო კვეთის პროცენტული მაჩვენებელი განმეორებითი მშობიარობის შემთხვევაში: 20%-დან (2000 წ.) 39%-მდე (2010 წ).
• საკეისრო კვეთის პროცენტული მაჩვენებლის რეგიონალური ცვალებადობა
• საქართველოს დაავადებათა კონტროლისა და საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ცენტრის მონაცემებმა გამოავლინა საკეისრო კვეთის პროცენტული მაჩვენებლის ფართო ვარიაცია: ზოგიერთ რეგიონში ეს მაჩვენებელი 77%-ს უდრის, ზოგან კი - 10%-ს. სამეანო გართულებები, საკეისრო კვეთის მიზეზები
• მშობიარობის შესახებ არსებული ეროვნული მონაცემები არ შეიცავს საკეისრო კვეთების მიზეზებს, რაც შეუძლებელს ხდის დავადგინოთ, თუ რა რაოდენობის საკეისრო გაკეთდა სამედიცინო ჩვენების საფუძველზე (და რა ტიპის იყო ეს სამედიცინო ჩვენება).
• მაშები არც ერთ სამშობიარო სახლში არ გამოუყენებიათ. მხოლოდ ცხრა მშობიარობა ჩატარდა ვაკუუმის გამოყენებით. ეს ციფრი ძალიან დაბალ მაჩვენებლად არის მიჩნეული და იგი შეიძლება მიუთითებდეს ამ პროცესის შესასრულებლად საჭირო პრაქტიკული უნარ-ჩვევების ნაკლებობაზე. ფიზიოლოგიური მშობიარობის დროს მაშების ან ვაკუუმის სწორად გამოყენებით შესაძლებელია ქირურგიული ჩარევის თავიდან აცილება.
• კეფით-წინმდებარეობა 37 კვირაზე მეტი ორსულობისას (სტიმულაციის გარეშე): ასეთი შემთხვევების 24% საკეისრო კვეთით დასრულდა. ამ კატეგორიაში საკეისრო კვეთა უფრო ხშირია პირველი მშობიარობისას.
• საკეისრო კვეთის უმცირესი რისკის ჯგუფს (საშუალოდ 2-3%) განეკუთვნება განმეორებითი ფიზიოლოგიური მშობიარობა ერთი ნაყოფით და კეფით წინმდებარეობა მდებარეობით (>37 კვირის ორსულობა, სტიმულაციისა და სპონტანური მშობიარობის გარეშე). კვლევის მონაცემებით, ამ ქვეჯგუფში დაფიქსირდა 15%-იანი მაჩვენებელი, რაც ნიშნავს, რომ ამ ქვეჯგუფში საკეისრო კვეთის საშუალოზე მაღალი პროცენტი სამედიცინო ჩვენების გარეშე ჩატარდა.
• საკეისრო კვეთის შედარებით დაბალი რისკის მეორე ჯგუფს (საშუალოდ, 14-15%) განეკუთვნება: პირველი ფიზიოლოგიური მშობიარობა ერთი ნაყოფით და ცეფალური მდებარეობით (>37 კვირის ორსულობა, სტიმულაციისა და სპონტანური მშობიარობის გარეშე). ამ ქვეჯგუფში საკეისრო კვეთის მთავარი მიზეზები იყო მშობიარობის დროს წარმოქმნილი გართულება, როგორიცაა დისტოცია ან ნაყოფის დისტრესი. კვლევის თანახმად, ამ ქვეჯგუფში საკეისრო კვეთის მაჩვენებელია 32%, რაც ნიშნავს, რომ ჩატარდა გაუმართლებელი საკეისრო ოპერაციები ყოველგვარი სამედიცინო ჩვენების გარეშე.
• სტიმულაციის პროცენტული მაჩვენებელი კეფით წინმდებარეობა მდებარეობის ყველა ჯგუფში > 37 კვირის ორსულობისას საგრძნობლად დაბალია (45% პირველი და 14% განმეორებითი მშობიარობის დროს), რაც მიუთითებს, რომ საქართველოში მშობიარობის სტიმულირება გავრცელებული პრაქტიკა არ არის.
• თითქმის ყველა გარდიგარდმო მდებარეობა დასრულდა საკეისრო კვეთით. Mმენჯით წინმდებარეობის უმრავლესობა (83%) ასევე საკეისრო კვეთით დასრულდა. ეს ციფრი კიდევ უფრო მაღალია Mმენჯით-წინმდებარეობით პირველი მშობიარობის შემთხვევაში - 94%; ხოლო Mმენჯით-წინმდებარეობით განმეორებითი მშობიარობისას ეს მაჩვენებელი გაცილებით ნაკლებია - 67%. მრავალნაყოფიან მშობიარობათა 66% საკეისრო კვეთით დასრულდა.
საკეისრო კვეთითა და ფიზიოლოგიურად ნამშობიარები ორსულების შედარება
• მშობიარე ქალთა (საკეისრო და ფიზიოლოგიური) უმრავლესობის ასაკი 21 - 35 წელია. ასაკის მატებასთან ერთად, საკეისრო კვეთების რაოდენობაც იზრდება: 20 წლამდე ასაკის _ 30%; 21-35წლის _ 36%; 36 წელს ზემოთ _ 56%.
• კვლევის მონაწილე ქალთა უმრავლესობა არ იყო დაზღვეული და იძულებულნი იყვნენ თვითონ დაეფარათ ხარჯები. ეს მაჩვენებელი ყველაზე მაღალია ორსულ ქალთა შორის (72%); დაზღვეული არ აღმოჩნდა თითქმის ორი მესამედი იმ ქალებისა, რომლებმაც ფიზიოლოგიურად იმშობიარეს (65%) და 57% იმ ქალებისა, რომლებმაც საკეისრო კვეთა ჩაიტარეს.
• ქალების უმრავლესობამ იმშობიარა (საკეისროთი და ფიზიოლოგიურად) კერძო სამშობიარო სახლებში. საკეისრო კვეთით ნამშობიარები ქალების ასაკობრივ ჯგუფებს შორის არ არის დიდი განსხვავება დაწესებულების ტიპის არჩევასთან დაკავშირებით,
• მიუხედავად იმისა, რომ ქალების უმრავლესობა ორსულობის განმავლობაში ქალთა საკონსულტაციო ცენტრებს აკითხავდა, ინფორმაციის საერთო დონე და მშობიარობისათვის მზადყოფნა არადამაკმაყოფილებელია.
• მიუხედავად იმისა, რომ ქალების უმრავლესობა დადიოდა ქალთა საკონსულტაციო ცენტრებში, ყველა როდი გამოიყურება მშობიარობისათვის მომზადებულად.
• ქალების, ვინც საკეისრო კვეთით იმშობიარა, 70%-ს ენდოტრაქეული ანესთეზია გაუკეთდა რეგიონალურის ნაცვლად. თბილისში ენდოტრაქეულ ანესთეზიას ნაკლებად მიმართავენ, რეგიონებში კი მას უპირატესობას ანიჭებენ.
პროვაიდერების პოზიცია საკეისრო კვეთასთან დაკავშირებით
ბებიაქალები
• ბებიაქალებს დაესვათ კითხვა მათი ფაქტობრივი და სასურველი როლის შესახებ პერინატალური პერიოდის სხვადასხვა სტადიებზე. პერინატალური მოვლის ერთზე მეტ სტადიაში მხოლოდ რამდენიმე ბებიაქალია ჩართული. ბევრი მუშაობს მეან/გინეკოლოგის მეთვალყურეობის ქვეშ, თუმცა საკმაოდ დიდი რაოდენობა აღნიშნავს, რომ მომზადება გაიარეს და საკმაოდ დარწმუნებულნი არიან საკუთარ ძალებში იმისათვის, რომ ექიმების მეთვალყურეობის გარეშე, დამოუკიდებლად იმუშაონ. ამჟამად ანტენატალურ პერიოდში ბებიაქალთა 10%-ზე ნაკლებია ჩართული. რესპონდენტთა 66% ხედავს საკუთარ როლს ანტენატალურ მოვლაში. მათი უმრავლესობის აზრით, საკეისრო კვეთის დროს ბებიაქალის ფაქტობრივი როლი ახალშობილის მიღებაა, ორსული ქალის მომზადება ოპერაციამდე და ზოგადად ვერ ხედავენ საკეისრო კვეთის კუთხით საკუთარი როლის გაზრდის შესაძლებლობას.
• ბებიაქალრბის შეხედულება საკეისრო კვეთის შესახებ: ბებიაქალთა უმრავლესობამ (80%) დაადასტურა მათ სამშობიარო სახლში საკეისრო კვეთების რაოდენობის ზრდის ტენდენცია; მათ ისიც იცოდნენ, თუ რატომ კეთდებოდა ეს ოპერაციები. ბებიაქალების აზრით, საკეისრო კვეთის გახშირების მთავარი მიზეზი “ნორმალური” ფიზიოლოგიური მშობიარობის თანმდევი ტკივილების შიშია. რამდენიმე რესპონდენტმა თქვა, რომ მიუხედავად მეან/გინეკოლოგთა ძალისხმევისა, დაერწმუნებინათ ქალები ნორმალური მშობიარობის შესაძლებლობაში, ქალები მაინც საკეისრო კვეთას ირჩევდნენ. თუმცა რესპონდენტების თითქმის ნახევრის აზრით, მათ სამშობიარო სახლში მრავალი საკეისრო კვეთის თავიდან აცილება იყო შესაძლებელი. ზოგიერთი ბებიაქალის მოსაზრებით, საკეისრო კვეთის თავიდან აცილება შეიძლება ტკივილის კონტროლისა და მართვის უკეთესი მეთოდის გამოყენებით; სხვები ორსულის ცნობიერების დონის ამაღლებას მიიჩნევენ საჭიროდ. მათი შთაბეჭდილებით, კლიენტის მიერ საკეისრო კვეთის მოთხოვნის მიზეზი ძირითადად ორსულობისა და მშობიარობის შესახებ ინფორმაციის ნაკლებობაა. ბებიაქალების თითქმის მესამედმა (30%) საკეისრო კვეთის ერთ-ერთი მთავარ მიზეზად ქმრის/პარტნიორის ზეგავლენა დაასახელა.
• ბებიაქალებს აზრით პერინატალური მოვლის გასაუმჯობესებლად აუცილებელია გატარდეს შემდეგი ღონისძიებები: მშობელთა სკოლების დაარსება; ახალი გაიდლაინებისა და პროტოკოლების დანერგვა; საზოგადოების ცნობიერების ამაღლება უსაფრთხო დედობის, მშობიარობისა და საკეისრო კვეთის შესახებ.
მეან/გინეკოლოგები
• მეან/გინეკოლოგების პოზიცია ბებიაქალის როლთან დაკავშირებით
• ბებიაქალის როლი: მეან/გინეკოლოგებმა განაცხადეს, რომ მუშაობაში ხელი ეშლებათ პროტოკოლებისა ეროვნული გაიდლინების არარსებობის გამო (რომლებიც მათ არა მარტო ინფორმაციით უზრუნველყოფდა, არამედ გარკვეული სახის დაცვავდა კიდეც). ყველა ჯანდაცვის დაწესებულებაში პარტოგრამაც არ არის დანერგილი. მეან/გინეკოლოგების 12% მას არ იყენებს. დაახლოებით ნახევარი ბებიაქალებს პარტოგრამის შევსებას არ ანდობს, არასაკმარისი უნარ-ჩვევების გამო. თუმცა ექიმების დაახლოებით იგივე რაოდენობა ენდობა ბებიაქალებს მესამე ეტაპის აქტიური მართვის დამოუკიდებლად განხორციელებაში და “თბილი ჯაჭვის” შესრულებაში. მეან/გინეკოლოგების უმრავლესობამ აღიარა, რომ ბებიაქალებს არავითარი როლი არ არიან ჩართული საკეისრო კვეთის პროცესში. პერინატალური მოვლის სხვა ასპექტებში ბებიაქალთა როლის შესახებ დასმულ კითხვაზე პასუხისას ჯგუფი გაიყო: მეან/გინეკოლოგების ნახევარი ვერ ხედავს ბებიაქალების როლს ანტენატალურ პერიოდში, ხოლო მეორე ნახევარი მომხრეა ბებიაქალების მონაწილეობისა მაგალითად, მშობელთა სკოლებში. რამდენიმე გინეკოლოგის აზრით, მნიშვნელოვანია ბებიაქალების დამოუკიდებლობის გაზრდა მეან/გინეკოლოგების ხელმძღვანელობისა და მონიტორინგის პირობებში; დაახლოებით ერთმა მეხუთედმა განაცხადა, რომ ხედავს ბებიაქალების როლს პოსტნატალურ პერიოდში
• პოზიციები საკეისრო კვეთასთან დაკავშირებით: მეან/გინეკოლოგებს, ჩვეულებრივ, არ მიაჩნიათ, რომ შეიცვალა მდგომარეობა “სამეანო გართულების” კუთხით და, კერძოდ, ისეთი გართულებების, რომლებიც საკეისრო კვეთას მოითხოვენ. 12% კი ფიქრობს, რომ რაღაც შეიცვალა, მაგრამ ვერ ასაბუთებს.
• თითქმის ყველა მეან/გინეკოლოგი ადასტურებს, რომ უკანასკნელი 5 წლის მანძილზე საქართველოში საკეისრო კვთათა რაოდენობა გაიზარდა. მათი 63% ამ ზრდას ძირითადად კლიენტების მოთხოვნას მიაწერს. მხოლოდ ერთ რესპონდენტს არ სჯერა, რომ საკეისრო ოპერაციები გახშირდა. შეკითხვას, რომელსაც უნდა გაერკვია საკეისრო კვეთის მაჩვენებელთან დაკავშირებული საერთაშორისო რეკომენდაციების ცოდნა, საკმაოდ დიდმა ნაწილმა სწორად ვერ უპასუხა. მესამედზე მეტმა (37%) აღნიშნა, რომ იცის რეკომენდებული ზღვარი, მაგრამ ვერ დააკონკრეტა. მეან/გინეკოლოგების 27%-მა განაცხადა, რომ არ იცის საერთაშორისო რეკომენდაციები; 22%-მა სწორი პასუხი გასცა (დასახელდა 8% - 15% ზღვარი), 4%-მა _ არასწორი, ხოლო ასევე 4%-მა მიახლოებითი ცოდნა გამოამჟღავნა.
• მეან/გინეკოლოგების 17%-მა არ იცოდა საკუთარ სამშობიარო სახლებში/ საკეისრო კვეთების მაჩვენებელი. ნახევარზე მეტმა დაასახელა 20% და მეტი; ზოგიერთის შეფასებით კი ეს მაჩვენებელი 75%-ს უდრის. შემდეგ კითხვაზე, პრობლემად მიაჩნიათ თუ არა მათ სამშობიარო სახლებში საკეისრო კვეთების მაღალი მაჩვენებელი, მეან/გინეკოლოგთა დიდმა ნაწილმა უარყოფითად უპასუხა. მეორეს მხრივ, ზოგიერთმა მეან/გინეკოლოგმა განაცხადა, რომ მაღალი მაჩვენებელი პრობლემაა, მიუხედავად იმისა, რომ მათ საკუთარ დაწესებულებაში ეს მაჩვენებელი საერთაშორისო რეკომენდაციებს აკმაყოფილებს. საბოლოო ჯამში, საკეისრო კვეთების მაჩვენებელი პრობლემად მიაჩნია 60%-ს.
კლიენტთა პოზიციები საკეისრო კვეთასთან დაკავშირებით, ინფორმირებულობის არსებული დონე და მოსაზრებები, ქალების მიერ საკეისრო კვეთის მოთხოვნის მიზეზები
• გაკვირვებას იწვევს ის ფაქტი, რომ საკეისრო კვეთა გადატანილი ქალები ინფორმაციის ნაკლებობას განიცდიან: მათმა 31%-მა ვერ დაასახელა მიზეზი, თუ რატომ გაუკეთეს ეს ოპერაცია. იმ ქალებიდან, რომლებმაც საკეისრო კვეთა გაიკეთეს, მხოლოდ 40% იყო კმაყოფილი მიღებული ინფორმაციით. დანარჩენი 60%-დან ნახევარს არავითარი ინფორმაცია არ მიუღია და არ იცოდა, რა რისკებთან იყო დაკავშირებული საკეისრო კვეთა. მეორე ნახევარს არ ჰქონდა ინფორმაცია ან ძალიან უმნიშვნელო ინფორმაცია ჰქონდა მიღებული მშობიარობის შესახებ. კიდევ უფრო გასაკვირი ის არის, რომ იმ ქალებს, რომლებიც არასაკმარისად იყვნენ ინფორმირებულნი, დაგეგმილი საკეისრო კვეთა ჰქონდათ გაკეთებული (67%).
• საკეისრო კვეთა გადატანილი ქალების ინფორმირებულობის მხრივ, რეგიონები ბევრად ჩამორჩება თბილისს. ქალების 58% ინფორმაციას ძირითადად საკუთარი ექიმისაგან იღებდა. მეორე ადგილზე დგანან მეგობრები (21%); ხოლო დანარჩენები სხვა არხებიდან იღებდნენ ინფორმაციას.
• 31% ვერ ასახელებდა ზუსტ მიზეზს, თუ რატომ გაუკეთეს საკეისრო კვეთა. დასახელებული მიზეზები სხვადასხვა იყო - სამედიცინო ჩვენება (ორსულობის პერიოდში ან მშობიარობის დროს), ასევე ტკივილისა და მშობიარობის შიში. რამდენიმე მათგანმა საკეისრო კვეთა იმიტომ გადაწყვიტა, რომ სტერილიზაციის გაკეთება სურდა. აღსანიშნავია რომ სტერილიზაცია საკეისრო კვეთის დროს უფრო იაფია ვიდრე ცალკე აღებული სტარილიზაცია.
• საკეისრო კვეთასთან დაკავშირებული გამოცდილების მხრივ, დაახლოებით ნახევარი კმაყოფილია ამ გადაწყვეტილებით, ჯანმრთელობის პრობლემის გამო. ნაწილმა სინანული გამოთქვა. მათ განაცხადეს, რომ მეტი ინფორმაცია რომ ჰქონოდათ და უკეთ ყოფილიყვნენ მომზადებული, უპირატესობას ფიზიოლოგიურ მშობიარობას მიანიჭებდნენ. მცირე ნაწილი ძალიან მოხარული იყო საკეისრო კვეთა რომ ჩაიტარა, რადგან ყველაფერი სწრაფად დასრულდა.
• საკეისრო კვეთა გადატანილ ქალთა 59%-მა განაცხადა, რომ მომავალში ფიზიოლოგიურად იმშობიარებდა; იმ ქალების პროცენტული მაჩვენებელი, რომლებიც ისევ საკეისრო კვეთით აპირებენ მშობიარობას, რეგიონებში შედარებით მაღალია. ორსული ქალების 81% უპირატესობას ფიზიოლოგიურ მშობიარობას ანიჭებს; საკეისრო კვეთის მსურველთა დანარჩენ 22%-ს სამედიცინო ჩვენება ჰქონდა, 25% ექიმის რჩევას ასრულებდა, ხოლო 53%-მა საკუთარი სურვილი დაასახელა.
• ქალების უმრავლესობა კმაყოფილი იყო მომსახურებით (სამივე ჯგუფში). ინტერვიუს ამ ეტაპზე (დასასრულს) საკეისროკვეთაგადატანილთა ნახევარმა განაცხადა, რომ ისურვებდა ფიზიოლოგიურად ემშობიარა.
ორსულობის რომელ სტადიაში იღებენ გადაწყვეტილებას მშობიარობის ტიპის შესახებ (ფიზიოლოგიური თუ საკეისრო)
• შემთხვევათა 69%-ში საკეისრო კვეთის გადაწყვეტილება ორსულობის პერიოდში იყო მიღებული; დანარჩენი 31%-ში _ ჭინთვების დაწყების დროს.
• იმ ქალების დაახლოებით მესამედისათვის, რომლებმაც გადაწყვეტილება ორსულობის პერიოდში მიიღეს, ეს პერიოდი პირველი და მეორე ტრიმესტრი იყო, დანარჩენებმა გადაწყვეტილება მესამე ტრიმესტრში მიიღეს. ეს იმაზე მიუთითებს, რომ არ არსებობდა სამედიცინო ჩვენება, რადგან საკეისრო კვეთისათვის ჩვენებების დიაგნოზირება (მაგ. დისტოცია ან მშობიარობის პროგრესის შეფერხება, მენჯით წინმდებარეობა, ნაყოფის დისტრესი) მხოლოდ ორსულობის ბოლო სტადიაზე ან მშობიარობის დროს
პირველადი საკეისრო კვეთის ჩვენებები
საქართველოს რეგიონებში საკეისრო კვეთის დიდი რეგიონული განსხვავებები არსებობს: 7% -დან 70% -მდე. ინსტიტუციონალურ დონეზე მნიშვნელოვანი განსხვავებებიც არსებობს. იმისთვის რომ გავიგოთ რა გზით შესაძლებელია საკეისრო კვეთა ავიცილოთ , მნიშვნელოვანია ისიც, თუ რა ჩვენბით კეთტება იგი. ყველაზე გავრცელებული ჩვენება სიხშირის მოხედვით, დისტოცია მშობიარობის , ნაყოფის არადამაჯერებელი გულის ცემა, მენჯის წინმდებარეობა , მრავალნაყოფიანი ორსულობა, დიდი ნაყოფები. პირველადი საკეისრო კვეთის სიხშირის შემცირების მიზნით საჭიროა თითოეული ამ ჩვენების განსხვავებული მიდგომა.
რეკომენდაციები |
მტკიცებულებისდონე |
მშობიარობისპირველიპერიოდი: ლატენტური ფაზის გახანგრძლივება(მაგ: 20სთ-ზე მეტი პირველადი მშობიარეს შემთხვევაში და 14 საათამდე განმეორებითი მშობიარე) არ მიიჩნევა საკეისრო კვეთის ჩვენებად. |
1B |
ნელი, მაგრამ პირველი პერიოდის პროგრესირებადი ყელის გახსნა არ უნდა მივიჩნიოთ საკეისრო კვეთის ჩვენებად. |
1B |
6 სმ-მდე ყელის გახსნა უმეტეს ქალებში მიიჩნევა მშობიარობის აქტიურ ფაზაში გადასვლად. თუმცა, სანამ ყელის დილატაცია არ მიაღწევს 6 სმ-ს, აქტიური ფაზის პროგრესის სტანდარტები ( პარტოგრამის) არ უნდა იქნეს გამოყენებული.
|
1B |
საკეისრო კვეთა პირველი პერიოდის უნდა იქნას განხორციელდეს შემთხვევაში თუ ყელის გახსნა არის 6 სმ-მდე და შემდგომი ყელის გახსნის პროგრესირება არ მოხდა შემდგომი 4 საათის განმავლობაში, მიუხედავად საშვილოსნოს ადეკვატური შეკუმშვებისა , ან სულ მცირე 6 საათიანი ოქსიტოცინით უშედეგო სტიმულაციისას |
1B |
მშობიარობისმეორეპერიოდი: კ ონკრეტული დროის ხანგრძლივობა მშობიარობის მეორე პერიოდში როდესაც უნდა მოხდეს მშობიარობის ოპერაციული გზით დამთავრება არ არის დადგენილი.
|
1C |
მშობიარობის მეორე პერიოდის სისუსტის დიაგნოზის დასმამდე, თუ დედისა და ნაყოფის მდგომარეობა გვაძლევს ამის საშუალებას, მივყვეთ შემდეგს: სულ მცირე 2 საათი ჭინთვების ხანგრძლივობა განმეორებით მშობიარობებში სულ მცირე 3 საათი ჭინთვების ხანგრძლივობა პირველად მშობიარობებში მეტი ხანგრძლივობა შეიძლება დავუშვათ ინდივიდუალურ შემთხვევებში( თუ არის გამოყენებული ეპიდურული ანესთეზია, ან არის ნაყოფის არასწორი მდებარეობა )
|
1B |
მიზანშეწონილია ნაყოფის კეფის მანუალური როტაცია მისი არასწორი მდებარეობის დროს მეორე პერიოდში, სანამ გადავწყვეტთ ოპერაციულ ვაგინალურ მშობიარობას ან საკეისრო კვეთას.
|
1B |
ნაყოფისგულისცემისმონიტორინგი: ამნიოიმფუზიამ განმეორებითი ვარიაბელური დეცელერაციების დროს შეიძლება შეამციროს საკეისრო კვეთების სიხშირე. ნაყოფის თავის სტიმულაცია თუ გვაძლევს აქსელერაციას, შეიძლება ჩაითვალოს კეთილსაიმედოდ და არის უსაფრთხო ალტერნატივა საკეისრო კვეთის.1C
|
1A |
მშობიარობისინდუქცია: გესტაციის 41 0/7 კვირის ვადამდე მშობიარობის ინდუქცია უნდა ჩატარდეს დედის და ნაყოფის მდგომარეობის გათვალისწინებით. 41 0/7 კვირის ვადაზე ინდუქცია მოწოდებულია რათა შემცირდეს საკეისრო კვეთის და პერინატალური ავადობისა და სიკვდილო ბის რისკი. ყელის მომზადების მეთოდები უნდა იქნეს გამოყენებული ქალებში მოუმწიფებელი ყელის დროს. წარუმატებელი ინდუქციის და საკეისრო კვეთის ასაცილებლად, თუ დედისა და ნაყოფის მდგომარეობა გვაძლევს საშუალებას შეგვიძლია გავახანგრძლივოთ ლატენტური ფაზა (24 სთ-ით ან მეტით ) და ოქსიტოცინით ინდუქცია გავაგრძელოდ მინიმუმ 12-18 სანაყოფო წყლების დაღვრიდან, სანამ ჩავთვლით, რომ ინდუქცია უშედეგოა.
|
1B
1B
1B |
ნაყოფისგულისცემისმონიტორინგი: განმეორებითი ვარიაბელური დეცელერაციების დროს ამნიოიმფუზიამ შეიძლება შეამციროს საკეისრო კვეთების სიხშირე. ნაყოფის თავის გაღიზიანება თუ გვაძლევს გულის ცემის აჩქარებას შეიძლება ჩაითვალოს რომ მისი მდგომარეობა კეთილსაიმედოდ
|
1B
1B |
ნაყოფისარასწორიმდებარეობა: ნაყოფის მდებარეობა უნდა იყოს შეფასებული და დოკუმენტირებული 36 0/7 კვირიდან , რათა დრო გვქონდეს ნაყოფის გარეგანი მობრუნებისთვის.
|
|
მოსალოდნელი დიდინაყოფი ტრავმის ასაცილებლად საკეისრო კვეთა უნდა იყოს გამოყენებული , როცა ნაყოფის წონა არის 5000,0 გ ქალებში დიაბეტის გარეშე ან 4500 გრ-ქალებში დიაბეტით. ნაყოფი წონით 5000გრ არის იშვიათი და პაციენტები უნდა იქნან კონსულტირებული რომ ნაყოფის წონის შეფასება გესტაციის გვიან ვადებში არის არაზუსტი.
|
2С |
დედისწონისჭარბიმატება: ქალები უნდა იყვნენ კონსულტირებულნი IOM გაიდლაინის მიხედვით, რათა თავიდან აიცილონ დედის წონის ჭარბი მატება.
|
1B |
ტყუპინაყოფი: საკეისრო კვეთა არ აუმჯობესებს პირველი ნაყოფის გამოსავალს ტყუპი ნაყოფის დროს , პირველი ნაყოფის თავის წინამდებარეობისას . ამრიგათ ორსულებში ორივე ნაყოფის თავით წინმდებარეობით ან თავით და სხვა მდებარეობით ნაცადი უნდა იქნას ვაგინალური მშობიარობა.
|
1B |
read more...
read more...
მეან-გინეკოლოგებისა და სხვა ვიწრო სპეციალისტების ურთიერთ თანამშრომლობა.
მეან-გინეკოლოგები არ უნდა შემოიფარგლონ მხოლოდ თავიანთი სამუშაო სფეროთი, არამედ აქტიურად ითანამშრომლონ სხვა სპაციელობის ექიმებთან სამედიცინო შეცდომის შემცირების, პაციენტის უსაფრთხოების გაზრდის, სამედიცინო რესურსების გადაჭარბებული გამოყენებისა და დაავადების გამოსავლის ოპტიმიზაციის მიზნით.
მეან-გინეკოლოგებმა უნდა ირწმუნონ, რომ სხვა ვიწრო სპეციალისტებთან თანამშრომლობა ყოველთვის მისასალმებელი და პატივსაცემია, აგრეთვე ხაზს უსვამს მათ გათვითცნობიერებას სხვა სპეციალობებში. ყველა პროფესიის ექიმთან საჭიროა გულწრფელი და საპატივსაცემო დამოკიდებულების ქონა. დაუშვებელია დისკრიმინაცია ასაკის, რასის, წარმომავლობის, დაბადების ადგილის, პოლიტიკური დარელიგიური რწმენის, ოჯახური სტატუსის, ფიზიკური თუ მენტალური ნაკლის, სქესის, სექსუალური ორიენტაციის მიხედვით.
დაიცავით ურთიერთობის საზღვრები, თავი შეიკავეთ ზედმეტი ფიზიკური თუ ემოციური დაახლოებისგან, დაიცავით პერსონალური ინფორმაცია . მოექეცით პაციენტებსა და მათ ოჯახებს პატივისცემით და თანაგრძნობით ყველა სხვა სპეციალობის ექიმთან. არ გააკრიტიკოთ სხვა სპეციალისტი, არ დასწამოთ პაციენტებისა და კოლეგების მოტყუების მცდელობა . აქტიურად ითანამშრომლეთ სხვა სპეციალისტებთან რათა მაქსიმალურად მოიცვათ პაციენტის ინტერესები. შეინარჩუნეთ პროფესიული ურთიერთობა 1) კომუნიკაციით, პრივატულობისა და კონფიდენციალობის დაცვით; 2) ითანამშრომლეთ, ისწავლეთ ჯგუფური მუშაობა (სამედიცინო შეცდომის, პციენტის უსაფრთხოების გასაზრდელად, რესურსების გადაჭარბებული გამოყენების შესამცირებლად და გამოსავლის ოპტიმიზაციის მიზნით). ნუ გაუწებთ ექსპლოატაციას სხვა ვიწრო სპეციალისტებს ემოციური, ფინანსური, საგანმანათლებლო ან სხვა განსახორციებლად. დაამყარეთ ეთიკური და პროფესიური ურთიერთობა ხვა სპეციალისტებთან. განიხილეთ პროფესიული შეცდომისა და არასრულფასოვანი პრაქტიკული უნარ-ჩვევების გამოვლინება შესაბამის ექსპერტებთან, გახსოვდეთ, რომ აუცილებელია თავიდან ავიცილოთ სხვა პროფესიონალთა რეპუტაციის უსამართლო დისკრედიტაცია. ექიმები ვალდებულნი არიან საჭიროების შემთხვევაში ერთმანეთს გაუწიონ პროფესიული დახმარება. თუ თქვენგან, როგორც ექსპერტისგან, მოითხოვენ სხვა ექიმის პროფესიულ ქცევასა თუ ქმედებაზე კომენტარის გაკეთებას, იმოქმედეთ სკურპულოზური გულწრფელობით. დაიცავით სათითაო პროფესიონალის უფლება და უსაფრთხოება, რათა მათ შეძლონ თავიანთი საქმიანობის გაგრძელება ყოველგვარი ჩარევისა და ზეწოლის გარეშე. ნურავის აიძულებთ მოიქცეს თავისი მორალური თუ რელიგიური რწმენის საწინააღმდეგოდ, გარდა სამართლებრივი და კეთილსინდისიერების ნორმებისა. მხარი დაუჭირეთ დეონტოლოგიას და ხელი შეუწყვეთ ექიმებს შორის უთანხმოებების გადაჭრას.
შეგირდი/აღსაზრდელი-მასწავლებელი/სტუდენტის დამოკიდებულების გათვალისწინებით, მეან-გინეკოლოგებმა უნდა უჩვენონ მათ აღსაზრდელებს პროფესიული საქმიანობა, შეუქმნან ზოგადი წარმოდგენა დეონტოლოგიაზე, კვლევებისა და პრაქტიკული საქმიანობის ეთიკურ ნორმებზე. განაწყვეთ აღსაზრდელები სწავლისადმი ყოველგვარი იძულების, უსიამოვნებისა და დამცირების გარეშე. დაუშვებელია თქვენი ზედამხედველობის ქვეშ მყოფებთან ინტიმური ურთიერთობის დამყარება. აწარმოეთ სწავლება და ზედამხედველობა ადამიანების პირადი საზღვრების დაცვით. უფლება მიეცით გამოხატონ უთანხმოება დასჯის, საპასუხო დარტყმისა და შურისძიების შიშის გარეშე. უზრუნველყავით აღსაზრდელები გაიდლაინებით, დატვირთეთ დავალებებით, გამოკითხვითა და ტესტირებებით. ობიექტურად, გულწრფელად, დროულად და კონსტრუქციულად შეაფასეთ ისინი. დარწმუნდით, რომ სამეცნიერო და პრაქტკული მუშაობის გარემო შეესაბამება მათ მოთხოვნებს. ზუსტად განუსაზღვრეთ სტუნდენტებსა და აღსაზრდელებს მოვალეობები. უფლება მიეცით უარი თქვან იმ პროცედურის შესრულებაზე, რომელსაც თვლიან რომ სცილდება მათ კომპეტენციას ან ეწინააღმდეგება პირად რწმენას.
read more...
მენჯის ორგანოების პროლაპსის განახლებული გზამკვლევი
Obstet Gynecol; ePub 2017 Nov; Tulikangas, et al
November 6, 2017
ამერიკული მეან-გინეკოლოგების კოლეჯმა (ACOG) და ამერიკულ უროგეინკოლოგიურ საზოგადოებამ (AUGS) გამოაქვეყნეს განახლებული კლინიკური მართვის გზამკლევი რომლებიც ხაზს უსვამენ უკანასკნელი სისტემური მიმოხილვის მტკიცებულებას ბიოლოგიური და სინთეზური მასალის გამოყენებას საშოს წინა კედლის პროლაფსის (POP) დროს . ერთობლივი დოკუმენტი განიხილავს ამჟამინდელი (POP) მდგომარეობას და განსაზღვრავს დიაგნოსტიკისა და მენეჯმენტის პრინციპებს .
განახლებული (Level A) რეკომენდაციები მოიცავს:
Uterosacral და sacrospinous იოგებით გამაგრება აპიკალური პროლაპსის არის თანაბრად ეფექტური ქირურგიული მკურნალობა , დაახლოვებით თანაბარი ანატომიური, ფუნქციური და უარყოფითი შედეგების გათვალისწინებით.
სინთეზური ან ბიოლოგიური მასალის გამოყენება საშოს უკანა კედლის აღდგენის დროს არ არის მიზანშეწონილი
პოლიპროპილენის მასალის გამოყენება საკუთარი ქსოვილის გამოენებასთან შედარებით, საშოს წინა კედლის პროლაფსის დროს აუმჯობესებს ანატომიური და ზოგიერთ სუბიექტური შედეგი, მაგრამ ასოცირდება მომატებული გართულებების სიხშირით
ციტირება:
Pelvic organ prolapse. Practice Bulletin No. 185. American College of Obstetricians and Gynecologists. Obstet Gynecol. 2017;130:e234–50.
read more...
ბუნებრივი გზით მშობიარიბა გადატანილი საკეისრო კვეთის შემდეგ
Practice Bulletin No. 184. American College of Obstetricians and Gynecologists. Obstet Gynecol. 2017:130:e217–33.
თითქმის ყველა ქალები 1 გადატანილი საკეისრო კვეთის შემდეგ საშვილოსნო ქვედა სეგმენტში არაიან
(TOLAC - მშობიარობის მცდელობის გადატანილი საკეისრო კვეთის შემდეგ ) კანდიდატები მიუხედავათ წინა მშობოარობის გამოსავლისა .
ACOG რეკომენდაციების შოროს:
დონე A:
მისოპროსტოლი არ უნდა იქნას გამოყენებული საშვილოსნოს ყელის სიმწიფის ან სამშობიარო მოქმედების აღძვრისთვის პაციენტებში, რომლებსაც აქვთ გადატანილი საკეისრო კვეთა ან ჩატარებული აქვთ საშვილოსნოძე ქირურგიული ოპერაცია.
ეპიდურული ანალგეზიის გამოყენება შესაძლებელია TOLAC- ის დროს
დონე B:
საშვილოსნოს გახევის მაღალი რისკის ქალებში ან ვისთანაც ვაგინალური მსობიარობა უკუნაჩვენებია არ არიან კანდიდატები დაგეგმილი TOLAC- სთვის.
1 წინა საკეისრო კვეთის მქონე ქალები შეიძლება იყვნენ TOLAC- ის კანდიდატები, თუ მათ არ აქვთ გადატანილი კლასიკური კორპორალური საკეისრო კვეთა ორსულობის ადრეულ ვადებში ნაყოფის მჩირე წონის გამო .
TOLAC- ის კანდიდატები აგრეთვე არიან ქალები ტყუპი ნაყოფით 1 გადატანილი საკეისრო კვეთის შემდეგ საშვილოსნო ქვედა სეგმენტში
read more...
read more...
მეან გინეკოლგთა საერთაშორისო ფედერაციის (FIGO ) განცხადება
სამედიცინო შეცდომების „კრიმინალიზაცია“
- „სამედიცინო შეცდომების კრიმინალიზაცია“ გულისხმობს არა მხოლოდ ფორმალურ კრიმინალურ დადანაშაულებას სახელმწიფო სტრუქტურების მხრიდან, არამედ ასევე კრიმინალურ დანაშაულზე საქმის წარმოების დაწყებას კონკრეტული პირის ან სახელმწიფო ორგანოების მიერ.
- მიუხედავად საერთო რიცხვის ციმცირისა, ბოლო წლებში ბევრ ქვეყანაში შეიმჩნევა სამედიცინო შეცდომების კრიმინალიზაციის რისხვის ზრდა
- კრიმინალური დანაშაული გულისხმობს ქმედებას, ან შესაბამისი ქმედების არ შესრულებას, რომელიც ზიანს აყენებს არა მხოლოდ სხვას, არამედ შეურაწყოფს ფართო საზოგადოებას, რაც თავის მხრივ არის საფუძველი მოხდეს დამნაშავის დასჯა გარდა იმისა რომ მოხდეს კონკრეტული დაზარალებული პირის მატერიალური კომპენსაცია.
- იმისათვის რომ სამედიცინო შეცდომა კრიმინალად იქნას შეფასებული აუცილებელია შემდეგი 2 მოთხოვნის დაკმაყოფილება: 1. საზიანო ქმედება უნდა მოიცავდეს დიდ გადაცდენას ლეგალურად მოთხოვნილი ზრუნვის სტანდარტისაგან, რაც გამოხატული უნდა იყოს შესაბამისი ქმედებით 2. დანაშაულებრივ ქმედება უნდა იყოს მიზანმიმართულად და შეგნებულად ჩადენილი, ან ავანტურისტულად რისკზე წასვლის შედეგად მიღებული. საკანონმდებლო დონეზე მოთხოვნილი სამედიცინო ზრუნვის სტანდარტი თავის მხრივ კი უნდა ითვალისწინებდეს შეზღუდვებს, რომელიც ექიმი მეან-გინეკოლოგის კონტროლ გარეთ არის.
- მეან-გინეკოლოგიაში არასასურველი შედეგები არ არის იშვიათი, იმისდა მიუხედევად რომ ხდება ფოკუსირებული, თანმიმდევრული ყურადღება პაციენტის უსაფრთხოებაზე, ზრუნვის ხარისხის დაცვაზე. საზიანო შედეგი, არ აქვს მნიშვნელობა შედეგის სიმძიმეს, არ ნიშნავს რომ ადგილი ქონდა ექიმის მხრიდან გულგრილობას, ვინაიდან უმეტეს შემთხვევაში საზიანო შედეგი გამოწვეულია არა სტანდარტებიდან გადაცდენით არამედ მეან-გინეკოლოგიაში არსებული მეცნიერული და კლინიკური შეზღუდვებით. შესაბამისად მტკიცების ვალდებულება რომ სამედიცინო შეცდომის კრიმინალიზაცია მოხდა აღნიშნულ სიტუაციაში არის შესაბამის პირზე ან სახელმწიფო ორგანოზე
- სამედიცინო შეცდომის უსაფუძვლო კრიმინალიზაცია, ისეთი ბრალდებით როგორიც არის მაგალითად ადამიანის მკვლევლობა, სიკვდილის გამომწვევი ან ჯანმრთელობის სერიოზული დამაზიანებელი კრიმინალური გულგრილობა, ფიზიკური ძალადობა ზიანს აყენებს მეან-გინეკოლოგის რეპუტაციას, თვითრწმენას, და ასევე პაციენტებს, რომელთაც აღნიშნულით ეზღუდებათ პროფესიონალურ სერვისებზე წვდომა.
ეთიკური მხარე
- მეან-გინეკოლოგის პროფესიონალური ვალდებულებაა დაიცვას პროცედურები, რომელებიც უზრუნველყოფენ პაციენტების ჯანმრთელობას და მათზე ზრუნვას.
- მეან-გინეკოლოგიის დარგში ლიდერების პროფესიონალური პასუხისმგებლობაა შექმნან პროფესიონალიზმზე ორიენტირებული ორგანიზაციული კულტურა, რომელიც უზრუნველყოფს პაციენტების ჯანმრთელობასთან, ზრუნვასთან დაკავშრებული პროცდურების შესრულების მონიტორინგს
- სამართლის ეთიკური პრინციპი გამორიცხავს კრიმინალურ დევნას ან მუქარას კრიმინალურ დევნაზე მტკიცებულებების არ არსებობის შემთხვევაში.
- სამართლის ეთიკური პრინციპი გამორიცხავს დაპატიმრების ორდერს, თავად დაპატიმრებას, სამოგზაურო დოკუმენტაციის კონფისკაციას მტკიცებულებების არ არსებობის შემთხვევაში.
რეკომენდაციები:
- მეან-გინეკოლოგებმა და აღნიშნული დარგის ლიდერებმა უნდა მისდიონ საერთაშორისოდ აღიარებულ, პროფესიონალურ ვალდებულებას იმისათვის რომ მოხდეს პაციენტების უსაფრთხოების, ზრუნვის დონის ამაღლება და სამედიცინო შეცდომების მინიმიზაცია
- მეან-გინეკოლოგებმა და შესაბამისმა პროფესიონალურმა ასოციაციებმა უნდა მოახდინონ შესაბამისი კრიმინალური საკანონმდებლო ბაზის რეფორმის მხარდაჭერა, რომელიც ზღუდავს ბრალდების მხრიდან არასასურველი სამედიცინო შემთხვევის ბოროტად გამოყენებას
- იმისათვის რომ აღნიშნული რეფორმა იქნას მიღწეული, მეან-გინეკოლოგებმა და შესაბამისმა პროფესიონალურმა ასოციაციებმა უნდა მხარი დაუჭირონ სასამართლო პროცედურის დაწყებამდე სავალდებულო განხილვის პლათფორმის შექმნას, რომლის მოდერაციაც დაევალება სახელმწიფოს მხრიდან მხარდაჭერილ დამოუკიდებელ კომიტეტს, რომელთა ანგარიშიც ხელმისაწვდომი იქნება შესაბამისი დაინტერესბული მხარეების მიერ. სასამართლო პროცედურის დაწყებამდე სავალდებულო განხილვაში მონაწილეობას უნდა იღებდეს საქმეში ჩართული მეან-გინეკოლოგიც
- მეან-გინეკოლოგებმა და შესაბამისმა პროფესიონალურმა ასოციაციებმა უნდა მოახდინონ შესაბამისი საკანონმდებლო ნორმატივის მხარდაჭერა, რომელიც კრძალავს თავად დაპატიმრებას, დაპატიმრების ორდერის, სამოგზაურო დოკუმენტაციის კონფისკაციას მტკიცებულებების არ არსებობის შემთხვევაში
- მეან-გინეკოლოგებმა და შესაბამისმა პროფესიონალურმა ასოციაციებმა (მათი არსებობის შემთხვევაში) მხარი უნდა დაუჭირონ შესაბამის მეან-გინეკოლოგს დაიწყოს სამოქალაქო პროცესი, ისეთი როგორი არის მაგალითად მიზანიმართულად ბოროტგანზარხული დისკრედიტაცია, იმ პირების ან სახელმწიფო ორგანოების წინააღმდეგ, რომლებიც უსაფუძვლოდ, მტკიცებულებების გარეშე ახდენენ ან იმუქრებიან რომ მოახდენენ ექიმისათვის ბრალდების წაყენებას. იმ სერიოზული შედეგებისდა გამო, რაც მსგავს ბრალდებას თან ახლავს კონკრეტული მეან-გინეკოლოგისთვის და სამედიცინო დარგისთვის ზოგადად, მნიშვნელოვანია ბრალდების მხრიდან მოხდეს დროული და შესაბამისი კომპენსაცია.
read more...
განცხადება "კეთილსინდისიერი უარის თქმის შესახებ"
-
ექიმებს აქვთ ეთიკური ვალდებულება, ნებისმიერ დროს, ზიანი მიაყენონ ყველა პაციენტს, რომელზეც ისინი ზრუნავენ.
გარდა ამისა, იმის აღიარება, რომ პროვაიდერები ვალდებულნი არიან აცნობონ პაციენტებს მათი ჯანდაცვის ყველა სამედიცინო ვარიანტის შესახებ და პატივი სცენ მათ არჩევანს (ავტონომია).
პაციენტების უფლებების აღიარება სამედიცინო სერვისებზე დროული წვდომის შესახებ.
აღიარებენ, რომ პრაქტიკოსებს აქვთ უფლება, პატივი სცენ თავიანთი კეთილსინდისიერი რწმენის, როგორც არ განახორციელონ და განახორციელონ კანონიერი სერვისების მიწოდება; და
პრაქტიკოსების, როგორც პროფესიონალების მოვალეობის აღნიშვნა, დაიცვან რეპროდუქციული ჯანმრთელობის სერვისების მეცნიერულად და პროფესიონალურად განსაზღვრული დეფინიციები და არ დაახასიათონ ისინი პირადი რწმენის საფუძველზე.
FIGO ადასტურებს, რომ ეთიკურად მოქცევისთვის, პრაქტიკოსებმა უნდა:1. მიაწოდოს საჯარო შეტყობინება პროფესიული მომსახურების შესახებ, რომლებზეც უარს ამბობენ სინდისის გამო;
2. მიმართეთ პაციენტებს, რომლებიც ითხოვენ ასეთ მომსახურებას, ან რომელთა მოვლისთვისაც ასეთი მომსახურება არის სამედიცინო არჩევანი სხვა პრაქტიკოსებთან, რომლებიც არ ეწინააღმდეგებიან ასეთი სერვისების მიწოდებას;
3. დროული მოვლის უზრუნველყოფა თავიანთ პაციენტებზე, როცა სხვა პრაქტიკოსებთან მიმართვა შეუძლებელია და დაგვიანება საფრთხეს შეუქმნის პაციენტების ჯანმრთელობასა და კეთილდღეობას; და
4. საგანგებო სიტუაციებში უზრუნველყოთ ზრუნვა პრაქტიკოსების პირადი წინააღმდეგობების მიუხედავად.
read more...
read more...
ACOG კომიტეტის აზრი No. 774 რეზიუმე: ოპორტუნისტული სალპინგექტომია, როგორც ეპითელური საკვერცხის კიბოს პრევენციის სტრატეგია
რეკომენდაციები და დასკვნები
ოპორტუნისტული სალპინგექტომია არის ფალოპის მილების მოცილება საკვერცხის კიბოს პირველადი პროფილაქტიკისთვის ქალში, რომელსაც უკვე უტარდება მენჯის ოპერაცია სხვა მითითებისთვის. საკვერცხეების კარცინოგენეზისა და სალპინგექტომიის უსაფრთხოების ამჟამინდელი გაგებიდან გამომდინარე, მეან-გინეკოლოგთა ამერიკული კოლეჯი მხარს უჭერს შემდეგ რეკომენდაციებსა და დასკვნებს:
სალპინგექტომია ჰისტერექტომიის დროს ან როგორც მილების სტერილიზაციის საშუალება, როგორც ჩანს, უსაფრთხოა და არ ზრდის ისეთი გართულებების რისკს, როგორიცაა სისხლის გადასხმა, რეადმისიები და პოსტოპერაციული გართულებები, ინფექციები ან ცხელება, მარტო ჰისტერექტომიასთან ან მილების ლიგირებასთან შედარებით.
როგორც ჩანს, საკვერცხის ფუნქცია არ მოქმედებს სალპინგექტომიით ჰისტერექტომიის დროს, შრატის სუროგატული მარკერების ან ინ ვიტრო განაყოფიერების რეაქციის საფუძველზე.
ქირურგმა და პაციენტმა უნდა განიხილონ ფალოპის მილების მოცილების პოტენციური სარგებელი ჰისტერექტომიის დროს ქალებში საკვერცხის კიბოს პოპულაციის რისკის ქვეშ, რომლებსაც არ უტარდებათ ოოფორექტომია.
ქალების კონსულტაცია, რომლებიც გადიან რუტინულ მენჯის ქირურგიას სალპინგოექტომიის რისკებისა და სარგებელის შესახებ, უნდა მოიცავდეს ინფორმირებულ დისკუსიას ოოფორექტომიისა და ორმხრივი სალპინგო-ოოფორექტომიის როლის შესახებ.
მიუხედავად იმისა, რომ მონაცემები შეზღუდულია, მშობიარობის შემდგომი სალპინგექტომია და სალპინგექტომია საკეისრო კვეთის დროს, როგორც ჩანს, შესაძლებელი და უსაფრთხოა.
სალპინგექტომიის რისკები და სარგებელი უნდა განიხილებოდეს იმ პაციენტებთან, რომლებსაც სურთ მუდმივი სტერილიზაცია.
ოპორტუნისტული სალპინგექტომიის ჩატარების გეგმებმა არ უნდა შეცვალოს ჰისტერექტომიის დაგეგმილი მარშრუტი.